Πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου

Με τον όρο καρκίνος του παχέος εντέρου εννοούμε έναν κακοήθη όγκο που αναπτύσσεται στην εσωτερική επιφάνεια του παχέος εντέρου. Αποτελεί έναν από τους συχνότερους καρκίνους στον κόσμο. Στις δυτικές κοινωνίες, αποτελεί τον τρίτο σε συχνότητα καρκίνο για άντρες και γυναίκες και τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο.

Η πιθανότητα ενός ατόμου, χωρίς συμπτώματα, να αναπτύξει στη διάρκεια της ζωής του τη νόσο είναι 5-6%. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου 3.000 άτομα κάθε χρόνο προσβάλλονται από καρκίνο παχέος εντέρου.

Τα αίτια της νόσου παραμένουν άγνωστα. Περιβαλλοντικοί και γενετικοί παράγοντες (ή κληρονομικότητα) αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου παχέος εντέρου.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου στην πλειονότητά του (σποραδικός τύπος) αναπτύσσεται σε έδαφος προϋπαρχόντων πολυπόδων. Πολύποδας παχέος εντέρου ορίζεται κάθε μάζα ιστού (όγκος) μεγέθους μερικών χιλιοστών ή εκατοστών που προβάλλει στον αυλό του εντέρου. Οι πολύποδες είναι συνήθως ασυμπτωματικοί ενώ σπάνια προκαλούν αναιμία ή συμπτώματα από το πεπτικό σύστημα. Υπάρχουν βέβαια διάφοροι τύποι πολυπόδων. Ευτυχώς όλοι δεν εξελίσσονται σε καρκίνο. Αυτοί που μας ενδιαφέρουν είναι οι αδενωματώδεις πολύποδες που είναι εξ ορισμού δυσπλαστικοί (προκαρκινικοί) και μπορεί να εξαλλαγούν σε καρκίνο μέσα από μία διαδικασία που διαρκεί περίπου δέκα χρόνια. Η αφαίρεση των πολυπόδων αυτών είναι δυνατή μέσω του ενδοσκοπίου κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης και έτσι προλαμβάνεται η ανάπτυξη του καρκίνου.

Όσον αφορά στα συμπτώματα του καρκίνου του παχέος εντέρου, πρέπει να αναφερθεί ότι στα αρχικά στάδια η νόσος δεν εμφανίζει συνήθως συμπτώματα. Ωστόσο μερικά συμπτώματα που είναι δυνατόν να σχετίζονται, αν και όχι απαραίτητα με καρκίνο είναι:

• Αναιμία
• Παρουσία αίματος στα κόπρανα
• Αλλαγή στις κενώσεις
• Πόνος στη κοιλιά
• Απώλεια βάρους
• Αδυναμία, κόπωση

Με βάση ότι:

• ο καρκίνος του παχέος εντέρου προσβάλει κυρίως άτομα > 50 ετών
• σχεδόν το 90% των καρκίνων προέρχονται από πολύποδες
• η χρονική διάρκεια εξέλιξης ενός πολύποδα σε καρκίνο υπερβαίνει τα 10 έτη

φαίνεται ότι η νόσος είναι δυνατόν να προληφθεί με κατάλληλα προγράμματα ελέγχου. Επιπλέον ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι μια νόσος που θεραπεύεται εάν διαγνωσθεί εγκαίρως, αφού σε πρώιμα στάδια η επιτυχής αντιμετώπιση της νόσου ξεπερνά το 90%.

Συμπερασματικά, ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να προληφθεί με την εφαρμογή κατάλληλου προληπτικού προγράμματος το οποίο αποσκοπεί όχι μόνο στην κατάδειξη του καρκίνου σε πρώιμο στάδιο, πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων, αλλά και στην έγκαιρη κατάδειξη και τελικά αφαίρεση των πολυπόδων οι οποίοι αποτελούν την κυριότερη κατάσταση που μετεξελίσσεται σε καρκίνο.

Στη χώρα μας και με βάση τις συστάσεις της Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρίας, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η αποτελεσματικότητα, η ασφάλεια, η διαθεσιμότητα και το κόστος, η καλύτερη μέθοδος ελέγχου του πληθυσμού για καρκίνο παχέος εντέρου είναι η κολονοσκόπηση. Αποτελεί την πλέον κατάλληλη μέθοδο γιατί έχει τη μεγαλύτερη ευαισθησία και ειδικότητα αλλά και τη δυνατότητα αφαίρεσης των πολυπόδων κατά τη διάρκειά της.

Συνιστάται έναρξη του ελέγχου σε ηλικία 50 ετών και συνέχιση αυτού έως την ηλικία των 75 ετών. Για την ηλικιακή περίοδο 76-85 ο έλεγχος εξατομικεύεται ενώ σταματά μετά την ηλικία των 85 ετών.

Το Γαστρεντερολογικό Τμήμα του «Υγείας Μέλαθρον», διαθέτει τελευταίας τεχνολογίας ενδοσκόπια, υποστηριζόμενα από επεξεργαστές που παρέχουν υψηλής ποιότητας ανάλυση εικόνας (I-scan), με αποτέλεσμα τον εντοπισμό ακόμη και αρχόμενου καρκίνου παχέος εντέρου. Στατιστικά αναφέρεται ότι συνολικά έχουν αφαιρεθεί περίπου 5.000 πολύποδες, ενώ το 2015 αφαιρέθηκαν 482 πολύποδες διαφόρων μεγεθών σε 164 ασθενείς.

Η μακρόχρονη επιστημονική εμπειρία των ιατρών του Τμήματος και στον τομέα της επεμβατικής κολονοσκόπησης, καθώς και η λήψη των απαραίτητων μέτρων, και με τη σύμφωνη γνώμη του ασθενούς, κατόπιν επαρκούς ενημέρωσής του από τους ιατρούς του Τμήματος, εξασφαλίζουν την ασφαλή και πλήρη κολονοσκόπηση.

Γαστρεντερολογικό Τμήμα "Υγείας Μέλαθρον"
Μάκραμ ΝΙΜΡΗΣ - Δ/ντής Γεώργιος ΚΟΤΣΑΛΙΔΗΣ - Επιμελητής