Δυναμική Υπερηχοκαρδιογραφία

Στο Καρδιολογικό Εργαστήριο Υπερήχων του Καρδιολογικού Τμήματος του "ΥΓΕΙΑΣ ΜΕΛΑΘΡΟΝ", εκτελείται από ετών το σύνολο των αναίμακτων εξετάσεων που αφορούν στην υπερηχοκαρδιογραφική απεικόνιση των καρδιακών κοιλοτήτων...

Στο Καρδιολογικό Εργαστήριο Υπερήχων του Καρδιολογικού Τμήματος του "ΥΓΕΙΑΣ ΜΕΛΑΘΡΟΝ", εκτελείται από ετών το σύνολο των αναίμακτων εξετάσεων που αφορούν στην υπερηχοκαρδιογραφική απεικόνιση των καρδιακών κοιλοτήτων, καθώς και των μεγάλων αγγείων όπως το αορτικό τόξο, η ανιούσα και κατιούσα αορτή (το τμήμα αυτών που είναι δυνατόν να απεικονιστεί).

Από τον Σεπτέμβριο του 2013 έχει αναβαθμιστεί ο εξοπλισμός του Καρδιολογικού Εργαστηρίου Υπερήχων με την προσθήκη ενός νέου υπερηχογραφικού συστήματος με δυνατότητα τετραδιάστατης απεικόνισης των καρδιακών κοιλοτήτων (τρισδιάστατη απεικόνιση σε πραγματικό χρόνο) τόσο διαθωρακικά όσο και διοισοφάγεια. Το ήδη υπάρχον υπερηχογραφικό σύστημα εξοπλίζει πλέον την Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (Μ.Α.Φ.) όπου το Καρδιολογικό Τμήμα υποστηρίζει τους βαρέως πάσχοντες ασθενείς.
Η εισαγωγή του υπερσύγχρονου αυτού συστήματος στο Kαρδιολογικό Εργαστήριο Υπερήχων αυξάνει περαιτέρω τις δυνατότητες του Καρδιολογικού Τμήματος του "ΥΓΕΙΑΣ ΜΕΛΑΘΡΟΝ" στη διάγνωση και θεραπεία των καρδιακών παθήσεων.

Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΥΠΕΡΗΧΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΟΠΩΣΕΩΣ είναι μία εξέταση κατά την οποία με τη χρησιμοποίηση υπερήχων (ηχητικά κύματα), λαμβάνονται εικόνες της καρδιάς σε συνθήκες κόπωσης. Αποτελεί μία εξέταση ανώδυνη και δεν χρησιμοποιεί ιοντίζουσα ακτινοβολία.
Η εξέταση γίνεται με δύο τρόπους. Είτε ζητείται από τον εξεταζόμενο να βαδίσει σε ένα κυλιόμενο τάπητα (δοκιμασία κοπώσεως) είτε χορηγείται ενδοφλεβίως στον εξεταζόμενο μία φαρμακευτική ουσία (συνήθως δοβουταμίνη), η οποία κάνει την καρδιά να χτυπά πιο έντονα και πιο γρήγορα (φαρμακευτική δοκιμασία κοπώσεως).
Η εξέταση βοηθά τον θεράποντα ιατρό να εκτιμήσει τη λειτουργική κατάσταση της καρδιάς υπό συνθήκες κοπώσεως. Απαντά σε μεγάλο ποσοστό στο κρίσιμο ερώτημα εάν ο εξεταζόμενος έχει στεφανιαία νόσο (στενωμένα αγγεία) ή όχι. Επίσης, σε ασθενείς με γνωστή στεφανιαία νόσο βοηθά τον θεράποντα ιατρό να αποφασίσει εάν θα βελτιωθεί ή όχι η καρδιακή λειτουργία μετά από αγγειοπλαστική ή χειρουργική επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (by-pass). Μπορεί επιπλέον να δώσει επιπρόσθετες πληροφορίες για τη βαρύτητα μίας βαλβιδοπάθειας.

α. Δυναμική υπερηχοκαρδιογραφία κόπωσης με δοκιμασία κοπώσεως (exercise echo)
Ο εξεταζόμενος προετοιμάζεται για μία τυπική δοκιμασία κοπώσεως σε κυλιόμενο τάπητα (συνδέεται με ηλεκτρόδια στο ειδικό μηχάνημα κοπώσεως), ενώ είναι δυνατόν να τοποθετηθεί και φλεβοκαθετήρας εάν πρόκειται να χορηγηθεί σκιαγραφικό αντίθεσης (για τη βελτίωση της ποιότητας των εικόνων). Αρχικά λαμβάνονται οι εικόνες ηρεμίας (πριν την έναρξη της κόπωσης), ενώ όταν ο εξεταζόμενος έχει ολοκληρώσει την άσκηση (επίτευξη μέγιστης κόπωσης ή αδυναμία να συνεχίσει άλλο), ζητείται από αυτόν να ξαπλώσει αμέσως για τη λήψη των εικόνων της κόπωσης. Κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης (μετά το πέρας της άσκησης) ο εξεταζόμενος παρακολουθείται συνεχώς, ενώ στο τέλος λαμβάνονται οι τελικές εικόνες (αποκατάστασης). Συνολικά η εξέταση αυτή διαρκεί 30 με 45 λεπτά περίπου. Μετά το πέρας της εξέτασης ο εξεταζόμενος επιστρέφει στο σπίτι, συνεχίζοντας κανονικά το πρόγραμμά του. Για την εξέταση αυτή απαιτείται ελάττωση της δόσης ή διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής, ανάλογα με την υπόδειξη του θεράποντος ιατρού.

Η δυναμική υπερηχοκαρδιογραφία κοπώσεως σε κυλιόμενο τάπητα είναι μία εξαιρετικά ασφαλής εξέταση. Υπάρχει ένας εξαιρετικά μικρός κίνδυνος αλλεργικής αντίδρασης στο σκιαγραφικό αντίθεσης (εάν χορηγηθεί μικρότερος του 1 προς 10.000), για τον λόγο αυτό ο εξεταζόμενος πρέπει αρχικά να αναφέρει κάθε αλλεργία του σε φάρμακα. Επίσης, ασθενείς με στηθάγχη προσπαθείας σε εξαιρετικά μικρό ποσοστό (μικρότερο του 1 προς 10.000) είναι πιθανό να υποστούν ένα ήπιο στεφανιαίο επεισόδιο κατά τη διάρκεια της εξέτασης (όπως σε μία τυπική δοκιμασία κοπώσεως).

β. Δυναμική υπερηχοκαρδιογραφία κόπωσης με χορήγηση ενδοφλεβίως φαρμακευτικής ουσίας
Κατά τη διάρκεια της εξέτασης αυτής χορηγείται στον εξεταζόμενος μία φαρμακευτική ουσία ενδοφλεβίως (δοβουταμίνη), η οποία κάνει την καρδιά να χτυπά πιο έντονα και πιο γρήγορα (φαρμακευτική δοκιμασία κοπώσεως), ενώ λαμβάνονται συνεχώς εικόνες της καρδιάς. Κατά την προετοιμασία τοποθετείται ένας φλεβοκαθετήρας στον εξεταζόμενο από τον οποίο θα χορηγηθεί το ινότροπο φάρμακο (δοβουταμίνη), υπό ένα αυστηρά καθορισμένο πρωτόκολλο. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης παρακολουθείται συνεχώς ο καρδιακός ρυθμός (ο εξεταζόμενος είναι συνδεδεμένος σε ειδικό ηλεκτροκαρδιογραφικό μηχάνημα συνεχούς καταγραφής 12 απαγωγών), καθώς και η αρτηριακή πίεση, ενώ λαμβάνονται εικόνες της καρδιάς σε προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα. Είναι επίσης δυνατόν να χορηγηθεί στον εξεταζόμενο σκιαγραφικό αντίθεσης για τη βελτίωση της ποιότητας των εικόνων. Με την επίτευξη της καρδιακής συχνότητας-στόχου για την ηλικία του εξεταζόμενου η χορήγηση του φαρμάκου σταματά, ενώ η εξέταση ολοκληρώνεται με την αποκατάσταση της καρδιακής συχνότητας στο επίπεδο της ηρεμίας. Συνολικά η εξέταση διαρκεί περίπου 45 λεπτά, μέχρι την ολοκλήρωσή της.
Για τη διενέργεια της εξέτασης απαιτείται ελάττωση της δόσης ή διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής, ανάλογα με την υπόδειξη του θεράποντα ιατρού.
Ο εξεταζόμενος πρέπει να είναι νηστικός για τουλάχιστον δύο (2) ώρες πριν την εξέταση, αλλά μπορεί να πιει λίγο νερό.
Μετά το πέρας της εξέτασης ο εξεταζόμενος παραμένει στην αίθουσα αναμονής τουλάχιστον 20 με 30 λεπτά, ενώ αφού ενημερωθεί (προφορικά αρχικά) για τα αποτελέσματα της εξέτασης, μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι. Είναι προτιμότερο να μην οδηγήσει ο ίδιος, αλλά να συνοδεύεται από κάποιο συγγενικό ή φιλικό του πρόσωπο.
Το χορηγούμενο φάρμακο αυξάνει τη συσταλτικότητα τη καρδιάς καθώς και την καρδιακή συχνότητα, κάτι το οποίο εκλαμβάνεται από τον εξεταζόμενο συνήθως ως ένα έντονο αίσθημα προκάρδιων παλμών. Περιστασιακά μπορεί να εμφανισθεί αίσθημα ναυτίας, το οποίο υποχωρεί αμέσως με τη διακοπή του φαρμάκου.
Η φαρμακευτική δυναμική υπερηχοκαρδιογραφία κοπώσεως είναι εξαιρετικά ασφαλής εξέταση. Σπάνια (σε περίπου 1 στους 1.000 ασθενείς) είναι δυνατόν να παρουσιαστούν αρρυθμίες, οι οποίες συνήθως υποχωρούν άμεσα με τη διακοπή του φαρμάκου ή με τη χορήγηση κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής. Υπάρχει επίσης ένας πολύ μικρός κίνδυνος (μικρότερος του 1 προς 2.000) πρόκλησης στηθάγχης ή στεφανιαίου επεισοδίου, καθώς και ένας εξαιρετικά μικρός κίνδυνος (μικρότερος του 1 προς 10.000) αλλεργικής αντίδρασης σε κάποια από τα χορηγούμενα φάρμακα. Για τον λόγο αυτό οποιαδήποτε αλλεργία του εξεταζόμενου σε φάρμακα πρέπει να αναφέρεται αμέσως πριν την έναρξη της εξέτασης.

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ "ΥΓΕΙΑΣ ΜΕΛΑΘΡΟΝ"
Γεώργιος ΑΒΡΑΜΠΟΣ, Διευθυντής
Γεώργιος ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗΣ, Γεώργιος ΚΟΥΤΡΟΥΛΗΣ, Επιμελητές Α΄
Κωνσταντίνος ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Καλλιρρόη ΚΟΥΡΕΑ, Επιμελητές Β΄